Last updated on January 6th, 2023 at 08:22 am
Gseb Class 8 Social Science Notes Chapter 4 In Gujarati – GSEB વર્ગ 8 શહેરો, કુટીર ઉદ્યોગો અને બ્રિટિશ સમયગાળાના ઉદ્યોગો
નીચેના પ્રશ્નોના જવાબો એક વાક્યમાં લખો:
[પ્ર] બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન વિકસિત થયેલા કોઈપણ ત્રણ શહેરોના નામ જણાવો.
[A] મુંબઈ, મદ્રાસ[ચેન્નઈ] અને કલકત્તા [કોલકાતા]નો વિકાસ બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન થયો હતો.
[પ્ર] ભારતના કયા બે શહેરો વચ્ચે પ્રથમ રેલ્વે શરૂ થઈ હતી?
[A] પ્રથમ રેલ્વે મુંબઈથી થાણે સુધી 1853માં શરૂ થઈ હતી.
[પ્ર] બ્રિટિશ શાસન દરમિયાન કઈ પહાડી વિસ્તારમાં નવી દિલ્હીનું બાંધકામ શરૂ થયું હતું?
[A] નવી દિલ્હીનું બાંધકામ જૂની દિલ્હીની દક્ષિણે રાઈસિન પહાડી વિસ્તારમાં શરૂ થયું હતું.
[પ્ર] ભારતમાં પ્રથમ કાપડ મિલ ક્યાં શરૂ થઈ હતી?
[A] ભારતમાં પ્રથમ કાપડ મિલ મુંબઈ ખાતે શરૂ થઈ હતી.
નીચેના પ્રશ્નોના જવાબ:
[પ્ર] બ્રિટિશ શાસનની શરૂઆતમાં ભારતીય ઉદ્યોગોની સ્થિતિનો ઉલ્લેખ કરો.
[A] બ્રિટિશ શાસનની શરૂઆત સાથે, આપણા પરંપરાગત ભારતીય ઉદ્યોગો જેમ કે સુતરાઉ કાપડ, શિલ્પ, અને ધાતુશાસ્ત્ર, મસાલા વગેરે નાશ પામવા લાગ્યા. કુટીર ઉદ્યોગનો પતન ઇંગ્લેન્ડમાં આધુનિક કારખાનાઓના વિકાસ સાથે શરૂ થયો. કંપનીના શાસનમાં ભારતના કોટન અને સિલ્ક ટેક્સટાઇલ ઉદ્યોગો ટકી શક્યા નહીં. અંગ્રેજો અંગ્રેજી ઉદ્યોગોના વિકાસ માટે ભારતના વધુને વધુ પ્રદેશો પર શાસન કરવા માંગતા હતા. તેઓ ભારતને બજાર માનતા હતા અને કંપનીએ ભારતમાંથી સસ્તો કાચો માલ મેળવીને યુરોપમાં ઊંચા ભાવે વેચીને મોટો નફો મેળવ્યો હતો.
[પ્ર] પ્રથમ વિશ્વ યુદ્ધ પછી ભારતના લોખંડ અને સ્ટીલ ઉદ્યોગના વિકાસનું વર્ણન કરો.
[A] પ્રથમ વિશ્વયુદ્ધ પછી જમશેદ જી ટાટાએ સાકચી[જમશેદપુર]માં લોખંડની પ્રથમ ફેક્ટરીની સ્થાપના કરી. આ ફેક્ટરીની સ્થાપના થતાં જ ભારતમાં લોખંડ અને સ્ટીલ જેવા મૂળભૂત ઉદ્યોગો શરૂ થયા.
નીચેના વિકલ્પોમાંથી સાચો વિકલ્પ લખો:
[પ્ર] બ્રિટિશ રાજકુમારને મુંબઈ ટાપુ કોણે દહેજ તરીકે આપ્યો?
ફ્રેન્ચ
પોર્ટુગીઝ
મુઘલો
મરાઠા
[પ્ર] ફોર્ટ વિલિયમ પાછળથી કયા શહેર તરીકે વિકસ્યું?
દિલ્હી
ચેન્નાઈ
મુંબઈ
કોલકાતા
[પ્ર] કયા શહેરને “ભારતનું માન્ચેસ્ટર” કહેવામાં આવતું હતું?